Các biện pháp tu từ cần ghi nhớ giúp hoàn thiện kiến thức môn Ngữ văn

Đối với mỗi học sinh thì biện pháp tu từ luôn là một yếu tố để phân tích bài, làm bài tập đọc hiểu. Khi sử dụng biện pháp này giúp cho câu văn, câu thơ trở nên có hồn hơn trong mỗi bài học. Vậy bạn đã thực sự biết hết được có những biện pháp tu từ nào chưa?  Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để biết thêm những thông tin thú vị về các biện pháp này nhé!

Biện pháp tu từ là gì?

Biện pháp tu từ được hiểu cách sử dụng ngôn ngữ để diễn tả nội dung, hình ảnh theo một cách đặc biệt. Thể hiện được ngữ cảnh và tăng tính gợi hình, gợi cảm qua diễn đạt. Từ đó tạo nên ấn tượng cho người đọc giúp hình dung rõ nét về hình ảnh và đưa đến những cảm xúc chân thực nhất.

Hiện nay, đối với tiếng Việt biện pháp tu từ rất đa dạng và phong phú. Nó được sử dụng tăng tính nghệ thuật cho mỗi tác phẩm. Rất nhiều những nhà thơ, nhà văn, nhà bình luận,... sử dụng biện pháp tu từ để biểu đạt và bày tỏ những cảm xúc.

Có thể bạn quan tâm: Trạng ngữ là gì? Phân biệt những cách dùng khác nhau trong câu

Biện pháp tu từ từ vựng

Với biện pháp tu từ từ vựng có tới 9 biện pháp khác nhau thường xuyên được luân phiên sử dụng.

Biện pháp so sánh

Là biện pháp dùng để đối chiếu sự vật, sự việc, hiện tượng này với sự vật, sự việc, hiện tượng khác có đặc điểm và tính chất tương đồng.

Mục đích: Tăng tính gợi hình, gợi cảm giúp câu văn dễ hình dung, tạo nên sự sinh động và miêu tả cụ thể hơn.

Biện pháp tu từ thường được áp dụng trong truyện ngắn, tiểu thuyết, thơ. Hiện nay biện pháp được chia thành hai dạng chính:

• So sánh ngang bằng
• So sánh không ngang bằng

Các từ thường được sử dụng trong so sánh: như, giống như, không bằng,....

Biện pháp nhân hóa

Là được sử dụng từ ngữ vốn được gọi và tả về con người để tả hoặc gọi con vật, đồ vật, cây cối trở nên gần gũi và thân thuộc. Biểu thị suy nghĩ tình cảm của con người.

Mục đích: Giúp cho lời văn, thơ trở nên tăng tính biểu cảm, đối tượng hướng tới trở nên gần gũi sinh động

Hai cách sử dụng chính:

• Dùng từ ngữ vốn gọi người để gọi vật
• Dùng từ ngữ chỉ tính chất, hoạt động con người để chỉ tính chất, hoạt động của sự vật.

Biện pháp ẩn dụ

Là tu từ gọi tên sự vật hiện tượng khác có nét tương đồng, đặc điểm chung. Cách diễn đạt thường thể hiện hàm súc và có tính biểu đạt cao, thể hiện sự cô đọng và gợi đến những liên tưởng sâu sắc.

Biện pháp này được phân ra thành 4 loại:

• Ẩn dụ hình thức
• Ẩn dụ cách thức
• Ẩn dụ phẩm chất
• Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác

Biện pháp hoán dụ

Là biện pháp gọi tên các khái niệm, sự vật, hiện tượng bằng tên sự vật hiện tượng khác có quan hệ gần gũi. Mục đích chính tăng sức gợi hình, gợi cảm cho cách diễn đạt

Biện pháp thường được chia thành 4 loại:

• Lấy một bộ phận chỉ toàn thể
• Lấy vật chứa đựng để chỉ vật bị chứa đựng
• Lấy dấu hiệu sự vật để chỉ sự vật
• Lấy cái cụ thể để làm rõ cái trừu tượng.

Biện pháp nói quá

Thể hiện mức phóng đại quy mô tính chất của sự vật hiện tượng được miêu tả. Mục đích nhằm nhấn mạnh gây ra ấn tượng giúp tăng sức biểu đạt, biểu cảm.

Để nhận biết thường là những câu nói quá so với thực tế.

Biện pháp nói giảm nói tránh

Là biện pháp tu từ dùng diễn tả tế nhị, thể hiện sự uyển chuyển tránh gây cảm giác đau buồn, thiếu tế nhị

Đặc điểm để nhận ra biện pháp này là sử dụng các từ ngữ, câu nói mang sắc thái trung tính và tránh nghĩa thông thường của từ.

Biện pháp chơi chữ

Là lợi dụng các âm sắc, ngữ nghĩa của từ để tạo cho câu trở nên dí dỏm và hài hước. Mục đích chính làm câu văn trở nên thú vị hơn.

Biện pháp chơi chữ thường được phân ra:

• Sử dụng từ ngữ đồng âm
• Sử dụng từ ngữ nói trại âm
• Sử dụng cách điệp âm
• Sử dụng cách nói lái
• Sử dụng từ đồng nghĩa, trái nghĩa, gần nghĩa

Hiện nay cách chơi chữ được sử dụng rất phổ biến không chỉ trong các văn bản, thơ ca mà ngay cả trong đời sống thường ngày.

Biện pháp liệt kê

Là sự sắp xếp hàng loạt các cụm từ cùng một loại để diễn tả được chi tiết, đầy đủ hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hoặc tư tưởng.

Biện pháp này thường được chia thành

• Phân loại theo cấu tạo: Liệt kê theo từng cặp và liệt kê theo không từng cặp
• Phân loại theo ý nghĩa: Liệt kê tăng tiến và liệt kê không tăng tiến.

Biện pháp điệp ngữ

Khi nói hay viết có thể sử dụng biện pháp lặp lại từ ngữ nhằm làm nổi bật ý và gây nên cảm xúc mạnh. Với cách lặp như vậy được gọi là điệp ngữ.

Mục đích: nhằm nhấn mạnh nội dung

Điệp ngữ có 3 loại chính:

• Điệp ngữ cách quãng
• Điệp ngữ nối tiếp
• Điệp ngữ chuyển tiếp

Để nhận biết điệp ngữ tại các câu văn thường có các từ, cụm từ được lặp lại nhiều lần trong một đoạn.

Có thể bạn chưa biết: Câu cảm thán? Dùng câu cảm thán cần lưu ý gì?

Biện pháp tu từ cú pháp

Với biện pháp này được chia thành 5 loại chính

Đảo ngữ

Đảo ngữ là biện pháp sử dụng để đảo trật tự cấu tạo ngữ pháp. Thông thường một câu sẽ chủ ngữ, động từ, tân ngữ. Tuy nhiên với biện pháp này thường nhấn mạnh đặc điểm và đảo phần chủ ngữ xuống

Điệp cấu trúc

Đây là biện pháp tạo ra những câu văn có cùng kết cấu ngữ pháp. Mục đích nhấn mạnh về nội dung và tạo nên nhịp điệu cho câu văn, thể sự cân đối cho văn bản

Chêm xen

Là thêm một câu, cụm từ không có quan hệ đến ngữ pháp trong câu. Tuy nhiên lại bổ sung được thông tin cần thiết hay thể hiện cảm xúc. Câu văn này thường được đứng sau dấu gạch nối hoặc ngoặc đơn.

Câu hỏi tu từ

Đây là câu hỏi nhưng không mang mục đích để biết câu trả lời. Mà câu hỏi này được sử dụng để khẳng định nội dung được nhắc đến trong câu hỏi.

Phép đối

Cách sắp xếp từ ngữ, cụm từ, câu ở vị trí cân xứng tạo nên hiệu quả trái ngược. Từ đó gợi nên một vẻ đẹp hoàn chỉnh, hài hòa và diễn đạt một nội dung.

Trên đây là một số thông tin về biện pháp tu từ mà chúng tôi đã chắt lọc lại và muốn cung cấp tới bạn. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho việc sử dụng các biện pháp hiệu quả hơn. Đừng quên theo dõi website ReviewAZ để cập nhật thêm nhiều bài viết bổ ích khác nhé.

Có thể bạn quan tâm: Tìm hiểu về câu cầu khiến và đặc điểm, công dụng của loại câu này