Dùm hay Giùm? Từ nào mới đúng chính tả và ngữ pháp tiếng Việt

“Làm giùm tôi một việc” hay ‘làm dùm tôi một việc” là những nhầm lẫn chính tả rất dễ mắc phải. Hai từ phát âm rất giống nhau gây nên sự hiểu lầm về cách viết. Nhưng thực chất từ nào mới là đúng chính tả - Dùm hay giùm? Hãy cùng tìm hiểu sự thú vị của hai từ này qua bài viết dưới đây.

Phân biệt “Dùm”và “Giùm”

Trong giao tiếp hàng ngày, từ “dùm” và “giùm” được sử dụng và phát âm giống hệt nhau. Điều này khiến mọi người lầm tưởng và áp dụng chúng trong cuộc sống, giao tiếp và cả trong những văn bản là như nhau.

Tuy nhiên, theo cuốn từ điển Tiếng Việt của GS.Hoàng Phê, từ đúng chính tả là “giùm”. Còn từ “dùm” tuy phát âm không có sự khác biệt nhưng nó lại không mang một ý nghĩa nào cả.

Chính vì vậy, khi phát âm, mọi người có thể nói là “giùm” hoặc “dùm” đều được. Nhưng trong văn viết, trong các văn bản cần lưu ý “giùm” mới là từ đúng chính tả.

Trong các tác phẩm văn học, hồ sơ, tài liệu và các tác phẩm chính thống đều chỉ sử dụng từ “giùm”. Đây mới là từ chuẩn Tiếng Việt, hãy lưu ý nhé!

Tại sao lại có sự nhầm lẫn giữa hai từ “giùm” và “dùm”

“Phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam” quả thực đúng là như vậy. Trong văn nói và văn viết mọi người sử dụng hay xảy ra sự nhầm lẫn giữa các từ. Vậy tại sao lại có sự nhầm lẫn này? Dưới đây là câu trả lời cho thắc mắc này

Sự khác biệt do tính chất vùng miền

Không khó để nhận ra sự phát âm khác biệt giữa 3 miền với nhau ở đất nước Việt Nam. Mỗi vùng miền sẽ sử dụng lối ngôn ngữ đặc trưng, cách gọi tên cũng như các từ ngữ giao tiếp có phần khác nhau. Chính vì điều này đã tạo nên thói quen trong cách giao tiếp hằng ngày của mỗi một vùng miền

Thông thường, khi sử dụng từ “giùm”, những người miền Bắc, khu vực Bắc Trung Bộ sẽ phát âm là “giùm”. Còn các tỉnh, vùng miền phía Nam sẽ phát âm là “dùm”.

Đây chính là nguyên nhân dẫn đến sự nhầm lẫn và sử dụng khác nhau giữa mọi người trong cộng đồng. “Giùm” và “dùm” được ứng dụng rất phổ biến. Cũng bởi thói quen trong giao tiếp mà khi viết thành văn bản, nhiều người vẫn bị nhầm lẫn và sử dụng từ “dùm”. Như vậy là chưa chính xác, không đúng với từ điển Việt Nam.

Có thể bạn chưa biết: Chân trọng hay trân trọng? Từ nào mới đúng chính tả

Đặc điểm ngữ âm của Tiếng Việt

Ngữ âm Tiếng Việt khi phát âm “dùm” hay “giùm” đều giống nhau bởi chúng đều bắt đầu bằng âm vị là /z/. Do đó khi đọc “gi” hay “d” nó đều như nhau dẫn đến việc sai chính tả.

Chính vì sự tương đồng trong cách phát âm này khiến mọi người lầm tưởng và khó phân biệt được đây là “gi” hay “d”. Chỉ khi viết ra mới biết được khi nào thì dùng “gi” và khi nào thì dùng “d”.

Hai cặp phụ âm này hầu hết khi ghép với từ nào cũng bị nhầm lẫn chứ không chỉ riêng từ “giùm” và “dùm”.

Ý nghĩa của từ “giùm” trong câu

Khi giao tiếp hay cả trên văn viết, từ “giùm” có nghĩa là nhờ cậy người khác làm hộ mình một việc gì đó. Từ “giùm” thường được đặt sau động từ và trước danh từ chỉ người, chỉ vật.

Cách sử dụng từ giùm giúp cho người đối diện cảm thấy đây là một sự nhờ cậy lịch sự, trang trọng của người nói. Đồng thời cũng là cách tạo thiện cảm, sự gần gũi trong lời nói giao tiếp hằng ngày.

Khi có từ “giùm” trong câu để nhờ đến sự giúp đỡ sẽ tạo cảm giác thoải mái và thân thiện với người đối diện hơn. Thay vì những câu không sử dụng như “lấy cuốn sách kia hộ mình” sẽ tạo cảm giác như ra lệnh. không được lịch sự.

Ví dụ một số cách sử dụng từ “giùm”

• Động từ + “giùm”: lấy giùm, làm giùm, giúp giùm,...
• Động từ + “giùm” + danh từ: giúp giùm tôi, lấy giùm tôi, kiểm tra giùm cháu, đẩy giùm bác,....
• “Giùm” trong một câu hoàn chỉnh: Bạn có thể lấy giùm tôi cuốn sách trên cao kia được không? Cháu đưa giùm bác cái phong bì này cho bạn áo xanh kia với nhé.

Vai trò của từ “giùm” trong câu

Đối với từ “giùm” khi được áp dụng đúng ngữ cảnh sẽ mang đến những ý nghĩa và đóng vai trò nhất định. Vậy vai trò cụ thể của nó là gì?

Vai trò của từ “giùm” mang ý nghĩa nhờ người khác

Từ “giùm” đi kèm với động từ thể hiện sự tôn trọng khi nhờ vả. Câu nói mang ý nghĩa đang rất cần sự giúp đỡ và mong được giúp đỡ, không nặng tính ra lệnh hay ép buộc. Điều này cũng giúp cho người đối diện cảm giác thoải mái và không bị nặng nề, không phải suy nghĩ gì cả.

Đối với việc cần sự giúp đỡ từ người khác, hãy tinh tế thêm một vài từ ngữ để giao tiếp tốt, ấn tượng và có thiện cảm với mọi người. Tránh nói quá cộc lốc, ngắn gọn khiến người khác khó chịu và cảm thấy không được tôn trọng.

Có thể bạn chưa biết: Giải đáp chần chừ hay trần trừ mới đúng chính tả Tiếng Việt

Vai trò của từ “giùm” mang ý nghĩa giúp đỡ người khác

Từ “giùm” được sử dụng trong câu mang ý nghĩa giúp đỡ người khác sẽ cho thấy sự lịch sự và chân thành của mình dành cho họ. Sự giúp đỡ ấy đến từ tấm lòng và thành ý của bạn chứ không phải là sự gượng ép bắt buộc khi trong câu sử dụng kèm từ “giùm” này.

Ví dụ: “ Để mình xách giùm bạn balo này nhé” sẽ cho thấy sự tinh tế và khéo léo của bạn hơn là “ để mình xách balo cho bạn nhé”. Câu nói này cũng có thể hiểu là một câu hỏi, khiến cho người nghe cảm thấy ngại ngùng và không dám nhận sự giúp đỡ của bạn.

Từ “giùm” khi được áp dụng đúng câu, đúng ngữ cảnh sẽ mang đến hiệu ứng giao tiếp rất tốt cho chúng ta. Chính vì vậy, đừng ngần ngại áp dụng từ này trong giao tiếp, nhất là những trường hợp cần sự nhờ vả từ người khác.

Những thông tin trên của ReviewAZ đã giải thích và phân biệt cho mọi người từ “giùm” hay “dùm” là đúng chính tả. Hy vọng bài viết này hữu ích cho bạn đọc trong việc phân biệt hai từ đồng âm này. Đừng quên click vào trang chủ ReviewAZ để khám phá thêm nhiều bài viết thú vị khác nhé.

Có thể bạn chưa biết: Chia sẻ hay chia sẽ, cách viết nào đúng và chuẩn chính tả?