Giải mã các thông tin liên quan đến nguyên tử khối

Trong chương trình giáo dục của Việt Nam, học sinh sẽ bắt đầu học môn hóa học từ năm lớp 8. Có rất nhiều kiến thức và khái niệm mới học sinh cần hiểu và ghi nhớ. Trong đó, nguyên tử khối là một phần kiến thức căn bản và cũng rất quan trọng trong hóa học. Để tìm hiểu kỹ hơn về nguyên tử khối, hãy đến với bài viết dưới đây của ReviewAZ

Nguyên tử khối là gì?

Nguyên tử khối là một thuật ngữ được sử dụng rất nhiều trong lĩnh vực hóa học. Nó có sự liên quan chặt chẽ tới khối lượng của nguyên tố. Để hiểu về nguyên tử khối, chúng ta sẽ tìm hiểu các nội dung sau đây:

Định nghĩa nguyên tử khối

Trong hóa học, nguyên tử khối của nguyên tử là khối lượng ở mức tương đối của một nguyên tử và nguyên tố đó. Nguyên tử khối được tính theo tổng khối lượng của electron, proton và notron. Tuy vậy trong số 3 loại đơn vị này, electron có khối lượng nhỏ nhất và hầu như không đáng kể. Vì thế, khi tính nguyên tử khối thường không tính đến electron.

Chính vì lý do này, chúng ta có thể nói rằng nguyên tử khối có khối lượng xấp xỉ số khối của hạt nhân. Để tính nguyên tử khối, khối lượng của nguyên tử được tính bằng đơn vị cacbon. Mỗi nguyên tố hóa học khác nhau sẽ có nguyên tử khối riêng biệt.

Ví dụ như: nguyên tử khối của Sắt (Fe) là 56 dvC, nguyên tử khối của Kali (K) là 39 dvC, của Crom (Cr) là 52 dvC

Ngoài cacbon, nguyên tử khối còn có thể tính theo đơn vị gam (g) của 1 mol nguyên tử. Trong lĩnh vực hóa học, hệ quốc tế về đo lường đã quy định đơn vị này được kí hiệu bằng chữ “u”. Theo đó chúng ta có:

1 u = 1/NA gam = 1/(1000 NA) kg (Với NA là hằng số Avogadro)

1 u ≈ 1.66053886 x 10-27 kg

1 u ≈ 1.6605 x 10-24 g

Đơn vị cacbon là gì?

Cacbon đã được quy định từ lâu là đơn vị tiêu chuẩn để đo khối lượng của nguyên tử. Trong lĩnh vực hóa học, đơn vị cacbon có ký hiệu là dvC. Bạn cần lưu ý rằng, đơn vị cacbon không phải là nguyên tử cacbon. Khối lượng của đơn vị cacbon chỉ bằng 1/12 so với khối lượng của nguyên tử cacbon. Vậy đây là lý do khiến đơn vị cacbon được lựa chọn làm đơn vị đo tiêu chuẩn?

Nhiều năm trước đây, đơn vị đo khối lượng chuẩn không phải là cacbon. Vào thế kỷ thứ XII, Hydro và Oxi là 2 loại được các nhà khoa học chọn làm đơn vị đo tiêu chuẩn. Tuy nhiên ngay sau đó, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng Hydro và Oxi có mức sai số lớn hơn so với đơn vị cacbon.

Ngoài tự nhiên, nguyên tử này cũng rất phổ biến. Chính vì thế, vào năm 1961 đơn vị cacbon đã được Viện đo lường Quốc tế thống nhất sử dụng. Đơn vị cacbon có mức sai số rất thấp nên sẽ đem đến kết  quả gần chính xác nhất so với các loại đơn vị khác. Cho đến hiện tại, khối lượng nguyên tử cacbon vẫn là khối lượng đo lường nguyên tử khối đạt chuẩn quốc tế.

Có thể bạn quan tâm: Ăn mòn điện hóa là gì? Cẩm nang giải đáp về ăn mòn điện hóa

Bảng nguyên tử khối cơ bản

Mỗi một nguyên tố đều đã được tính toán và xác định nguyên tử khối rõ ràng. Dưới đây là bảng nguyên tử khối cơ bản để người đọc có thể tham khảo:

Có thể bạn quan tâm: Định nghĩa về dãy hoạt động hóa học của kim loại

Các khái niệm khác liên quan đến nguyên tử khối

Các khái niệm khác nhau trong lĩnh vực hóa học đều ít nhiều có liên quan đến nhau. Khi tìm hiểu về một mặt nào đó, bạn cũng cần biết thêm một vài thông tin khác liên quan đến nó. Đặc biệt là khi các chi tiết trong hóa học có sự liên kết khá bền chặt. Dưới đây là một số khái niệm bạn cần biết:

- Khối lượng nguyên tử

Khối lượng nguyên tử chính là một đơn vị dùng để đo khối lượng cho các nguyên tử, phân tử. Theo quy ước quốc tế, khối lượng nguyên tử chỉ bằng 1/12 so với đơn vị cacbon. Vì vậy đơn vị cacbon đvC cũng chính là đơn vị khối lượng nguyên tử.

- Nguyên tử khối trung bình

Hầu hết các nguyên tố hóa học hiện nay đều là sự kết hợp tỷ lệ phần trăm số nguyên tử xác định của nhiều đồng vị. Những nguyên tố có nhiều đồng vị sẽ được tính nguyên tử khối theo tỷ lệ phần trăm số nguyên tử tương ứng.

Như vậy bài viết của chúng tôi đã cung cấp đầy đủ thông tin về nguyên tử khối. Hóa học có rất nhiều khái niệm liên quan đến nguyên tố, do đó bạn hãy ghi nhớ thật kỹ những kiến thức này. Để biết thêm nhiều thông tin thú vị khác, hãy thường xuyên truy cập website của ReviewAZ nhé.

Có thể bạn quan tâm: Tổng hợp những kiến thức cơ bản về phương trình hóa học