Pháp lệnh là gì? Thông tin về pháp lệnh mới nhất 2021

Nhằm đảm bảo sự an toàn và thượng tôn pháp luật, Quốc hội sử dụng pháp lệnh như một công cụ chính. Tuy nhiên với nhiều người không am hiểu luật, thuật ngữ này vẫn còn khá xa lạ. Vậy pháp lệnh là gì? Có những thông tin nào thú vị về pháp lệnh. Tất cả những vấn đề trên sẽ được ReviewAZ giải đáp ngay qua bài viết dưới đây.

Thế nào là pháp lệnh

Pháp lệnh là một văn bản quy phạm pháp luật do ủy ban thường vụ Quốc hội trực tiếp ban hành.

Pháp lệnh áp dụng trong trường hợp đặc biệt, đó là thay đổi, điều chỉnh một số vấn đề có trong luật.

Chúng ta có thể hiểu đơn giản như sau. Luật được coi là một văn bản có tính chất pháp lý cao, ổn định nhất. Luật đưa ra những quy phạm và quy tắc xử sự chung. Từ đó, người dân làm theo và tuân theo.

Thế nhưng, bên trong luật sẽ tồn tại nhiều quan hệ xã hội. Các quan hệ xã hội này có tính chất dễ thay đổi, không ổn định, thế nhưng chưa có văn bản luật nào điều chỉnh.

Khi nhận thấy quan hệ xã hội đó có khả năng thay đổi lớn trong thời gian tới, pháp lệnh sẽ được ban hành như một biện pháp thay thế.

Nội dung chính mà pháp lệnh sẽ thể hiện đó là

• Phạm vi điều chỉnh của pháp lệnh đối với luật
• Đối tượng mà văn bản nhắc tới
• Các nội dung, thông tin cần phải thực hiện
• Điều kiện và điều khoản kèm theo
• Hiệu lực và thời gian áp dụng pháp lệnh

Có thể bạn chưa biết: Hộ kinh doanh là gì? Đặc điểm của hộ kinh doanh cá thể bạn nên biết

Quy tắc trình bày một văn bản pháp lệnh

Sau khi biết pháp lệnh là gì, nhiều người thắc mắc về cách trình bày văn bản pháp lệnh có phức tạp, rắc rối và nhiều điều khoản hay không

Trên thực tế, các cơ quan soạn thảo luật đều phải nắm được quy tắc trình bày pháp lệnh. Pháp lệnh không thể được đưa vào thực tiễn, nếu như sai quy cách trình bày.

Quy tắc soạn thảo nội dung của luật và pháp lệnh

 Bố cục chung của một văn bản pháp lệnh sẽ được chia làm 3 phần: cơ sở, nội dung chính và phần kết.

• Cơ sở ban hành pháp lệnh

Tại phần này, người soạn thảo cần ghi đầy đủ cơ sở ban hành luật ngay bên dưới tên pháp lệnh. Ý nghĩa của việc này là chứng minh tính hợp hiến và hợp pháp của pháp lệnh.

Cơ sở cần dẫn chứng Hiến pháp năm 2013 làm căn cứ, sau đó mới tuyên bố ban hành.

• Nội dung chính

• Phần quy định chung nằm ở phần đầu pháp lệnh. Quy định chung về các vấn đề như phạm vi điều chỉnh, mục đích văn bản, định nghĩa, giải thích thuật ngữ, giải thích quy tắc chung và các quy định chung
• Đặt ra quy định cụ thể: được coi là phần quan trọng nhất trong toàn bộ pháp lệnh. Tùy vào từng lĩnh vực điều chỉnh mà quy định cụ thể sẽ có khác biệt.

Tuy nhiên, người soạn thảo pháp lệnh thường đưa ra quy định về:

• Hành vi xử sử của đối tượng điều chỉnh như cấm đoán, bắt buộc và trao quyền.
• Quy định về hành vi của cán bộ công chức thực thi văn bản thông qua quyền hạn, trách nhiệm.
• Quy định về chế tài, nguồn lực đảm bảo thực thi.

• Phần kết thúc pháp lệnh

Tại phần này, người soạn thảo văn bản thường đưa ra các khoản sửa đổi và bãi bỏ. Bên cạnh đó còn có những điều khoản về thời điểm thi hành và chấm dứt hiệu lực của văn bản.

Có thể bạn chưa biết: In mã vạch hải quan là gì? Tại sao cần in mã vạch hải quan?

Cách thức trình bày văn bản pháp lệnh

Thuộc văn bản quy phạm, văn bản pháp lệnh được trình bày với kết cấu rất chặt chẽ và cụ thể.

Hình thức pháp lệnh phải được quy định như sau

• Tùy vào nội dung mà tổ chức pháp lệnh theo phần, chương, mục, điều, khoản và điểm
• Mỗi phần trong pháp lệnh đều phải có tiêu đề chỉ nội dung chính
• Chương là phần bố cục lớn thứ hai, có tính độc lập, có thể chia thành các mục và điều nhỏ hơn
• Mục là bố cục lớn thứ 3, phân chia độc lập, có tính logic, nằm ở trong chương có nhiều nội dung
• Khoản và điểm được sử dụng trong trường hợp mục có nhiều ý khác nhau, không được đặt tên

Pháp lệnh khác luật ở điểm nào

Dù đã biết pháp lệnh là gì, nhưng một số người không tránh khỏi việc nhầm lẫn giữa hai khái niệm trên.

Đặc điểm khác biệt giữa pháp lệnh và luật đó là:

• Tính ổn định

Luật có tính ổn định cao, khi ban hành đều đã mang tầm nhìn chiến lược phát triển xã hội, thời gian áp dụng lâu.

Pháp lệnh điều chỉnh lại những quan hệ xã hội có tính thay đổi trong luật. Hiệu lực pháp lệnh ngắn.

• Quan hệ xã hội cần điều chỉnh

Luật điều chỉnh quan hệ có tính ổn định cao, không dễ để thay đổi trong một thời điểm nào đó. Ngược lại, quan hệ xã hội trong pháp lệnh ổn định thấp và dễ thay đổi.

Trên đây là toàn bộ những thông tin bạn nên tham khảo để biết được pháp lệnh là gì. Hy vọng bài viết đã giúp ích cho bạn trong việc tìm hiểu về hệ thống pháp luật. Để tham khảo thêm nhiều bài viết mới, đừng quên truy cập website của ReviewAZ nhé.

Có thể bạn chưa biết: Bảo hiểm xã hội là gì? Các chế độ bảo hiểm xã hội Việt Nam hiện nay